| آناليز مناسبي براي طرح هاي پژوهشي داشته باشيد. |
چند روش آناليز مختلف وجود دارد. در اين جا ما با دو نوع معمول آن آشنا مي شويم: آمار توصيفي (که يافته هاي شما را توصيف مي کند)، و آمار استنباطي (که به شما اجازه مي دهد از يافته هاي خود استنباط کنيد). بررسي مفصل شکل هاي گوناگون آناليز آماري از اهداف اين دوره خارج است. با اين حال، بيشتر دانشگاه ها دوره هاي آموزشي در اين زمينه برگزار مي کنند.
آمار توصيفي
نقطه شروع منطقي براي کار با داده ها جمع بندي آن است. مجموعه داده هاي زير را در نظر بگيريد:
محل |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
تعداد گونه ها |
1 |
3 |
3 |
4 |
2 |
7 |
23 |
4 |
5 |
3 |
8 |
3 |
15 |
4 |
چند راه استاندارد براي جمع بندي اين داده ها وجود دارد:
• گفتن حجم نمونه (مثلا "من 27 محل را بررسي کردم").
• گفتن بالاترين و پايين ترين مقدار موجود در داده ها (مثلا "کمترين تعداد گونه هاي گلسنگ برابر 1 و بيشترين تعداد آن برابر 23 بود").
• گفتن شايع ترين مقدار موجود در داده ها (مثلا "شايع ترين تعداد گونه ها برابر 3 بود").
اين کار به خواننده کمک مي کند درک بهتري از داده هاي شما داشته باشد، اما پرسش هاي زيادي را بي پاسخ برجا مي گذارد. براي نمونه، آيا مقادير بالاي فراواني وجود داشت، يا تعداد 23 از بقيه محل ها خيلي بالاتر بوده است؟
نمودار زير يک روش نمايش داده هاي شما را نشان مي دهد. اين نمودار هيستوگرام نام دارد (که به آن نمودار ميله اي نيز مي گويند). هر ميله عمودي نمايشگر تعداد متفاوتي از مشکلات ذکر شده است. ارتفاع ميله برابر با تعداد مصاحبه شونده اي است که آن تعداد مشکل را ذکر کرده اند. توجه کنيد که تنها يکي از مصاحبه شوندگان تعداد زيادي مشکل ذکر کرده است و باقي تنها تعداد اندکي را عنوان کرده اند.
روش مفيد ديگري براي نمايش داده هاي استفاده از نمودار پراکندگي است. اين کار زماني سودمند است که بخواهيد بدانيد آيا يکي از موارد تحت بررسي (مثلا تعداد مشکلات ذکر شده توسط يک مصاحبه شونده) به نوعي با يکي ديگر از موارد تحت بررسي (مثلا تعداد سال هاي اشتغال آن مصاحبه شوند در اداره) ارتباط دارد يا نه. نمودار پراکندگي زير نشان دهنده ترسيم اين دو متغير در برابر يک ديگر است. هر نقطه روي نمودار نمايانگر يک مصاحبه شونده است.
تمام اين روش هايي که براي توصيف نتايج گفتيم، از انواع آمار توصيفي هستند.